Toplum bireylerin bir arada yaşantıda bulunduğu durumlarda kalıp davranışları ve yasakları ortaya koyar. Kalıp davranışların toplum içerisinde yer alması aynı zamanda grupların ya da cemaatlerin düzenli bir şekilde ilerleyişlerini sürdürmelerini etkin kılar.Sosyal normlar yaptırımlar ile birlikte etkisini göstermektedir. Bireyler yaptırımlarla karşılaştıkları durumlarda davranış kalıpları dışına çıkmış olurlarsa cezai süreçler ve baskıcı, zorlayıcı ve suçlayıcı tepkiler ile karşı karşıya kalabilir. Belirlenen durumların çarpıtılması ya da zedelenmesi hukuki ve yasal süreçlerin etkisinin de görülmesine sebebiyet vermektedir. Sosyal normların pek çok çeşitleri yer almaktadır..
Dinselliğin sosyal normdaki yeri ve önemi ele alınacak olursa dinselliğin yoğun olarak yaşandığı bir toplumda kutsal kitaplara, Peygamberlere ve inançlara saygısızlık yapan bireyler cezai yaptırımlar ile karşı karşıya kalır. Bunun yanı sıra bu tür durumlara saygısızlıkta bulunan bireyler günah işlemiş olarak kabul edilirler. Buna örnek olarak domuz eti yemek İslamiyet inancına göre kesinlikle haramdır. Hatta Bakara suresi’nin 173. ayetinde bu durum özellikle belirtilir. Sosyal normu dinsel bazda ele aldığımızda eğer kişi günahlardan kaçınır, yasak yerlerde yer almaz ve yasak yiyecek ve içecekleri tüketmez ise sevap işlemiş olur.
Bunun yanı sıra toplumda gelenek, görenek, örf ve adetlerin dışına tercih etmiş oldukları kıyafetlerle çıkan insanlar herhangi bir cezai yaptırıma çarptırılmaz fakat toplum içerisinde komik ve alaycı bir duruma düşmüş olur. Çünkü toplumun bireylere yansıttığı bazı kalıp olgular vardır. Birey giyiminde gelenek dışına çıkmış ve aşırıya kaçmışsa, aşırı derecede süslenmiş ise toplum tarafından en ağır cezalara çarptırılmak yerine küçümsenerek alaya alınır. Bu duruma örnek vermek gerekirse etek Türk toplumda kadınların giymiş oldukları bir kıyafet türüdür. İskoçya’da ise eteği özel günlerde balolarda erkekler giyer. Bu durum
İskoçya’da normal bir durum olarak karşılanır. Türk toplumunda erkekler etek giyerse diğer insanlar tarafından alay konusu olur. Halkbilimi disiplinin temel çekirdeklerini gelenek, görenek, adetler ve örfler belirler. Örf, Arapça bir kelime olarak bilinmektedir. Gelenek anlamına gelir. Örf de daha çok toplumun katı tutum ve davranışları vardır. Örfler toplumlar
tarafından kolay kolay yıkılmaz. Çünkü örfler toplumların değer biçimlerini göstermektedir. Özellikle belirtilmesi gerekir ki örflerin yasalarla yakından bir ilişkisi yer almaktadır. Geri kalmış toplumlarda hatta yasalardan daha çok örfler ön planda tutulur. Bu noktada örflerin daha çok uygulandığı yerler ülkemizde Doğu Anadolu Bölgesi’dir. Sosyal normların bir diğer varyantı adetlerdir. Adet kelimesi alışılmış anlamına gelmektedir.
Topluluk içerisinde aynı zamanda töre olarak da kabul edilmektedir. Adetin yaptırımı örf ile mukayese edildiğinde daha yumuşaktır. Örf bu bağlamda oldukça adetlere göre oldukça katı beklentileri ifade eder. Toplumlardaki adetlere örnek olarak baş sağlığı dileme, hasta ziyareti yapma,cenaze törenlerine katılma, asker uğurlaması gösterilebilir. Halkbilimi disiplininde geniş yer edinmiş sosyal normlarda teamülün de yeri ve önemi büyüktür. Teamül yapılagelen iş anlamına gelmektedir. Bunun yanı sıra teamül olagelen davranış biçimleri olarak da tanımlanmaktadır. Sosyal normları bir arada tutan aslında gelenek ve göreneklerdir. Gelenek ve görenek sosyal normlar içerisinde şekil alır. Gelenek, toplumda alışılmış davranışları, örf ve adetleri kuşaktan kuşağa aktarılmada etkin bir rol oynayan bir kavramdır. Gelenekler spor, hukuk, din, tarih üzerinde önemli bir yer teşkil eder. Genelde
gelenek ve görenek aynı anlam taşıyormuş gibi algılanmaktadır.
Lakin gelenekte yapılması zorunlu olan tutum ve davranışlar yer alırken Görenekte yapılmasının özellikle tavsiye edildiği tutum ve davranışlar bulunmaktadır. Her ülkenin kendine ait gelenek ve görenekleri vardır. Ülkelerin gelenek ve görenekleri genelde değişkenlik göstermektedir. Sosyal normları oluşturan temel yapı taşlarından bir diğeri törelerdir. Töre, bir toplulukta bireylerin
gerekirse zorla uymaları gerektikleri kuralların bütünüdür.
