Tarihte bugün Atatürk – 3 Haziran

3 Haziran

1938 – Devlet Havayolları Umum Müdürlüğü Kuruluş Kanunu kabul edildi.

Atatürk’ün, saat 15.30’da Savarona yatı ile Dolmabahçe’den hareketle önce Yeşilköy-Florya, daha sonra Boğaz yönünde olmak üzere Marmara’da beş saat kadar süren bir deniz gezintisi yapması.

1937 – Ertuğrul gemisi şehitleri anısına Japonya’da dikilen anıt açıldı.

Atatürk’ün, öğle zamanı otomobille Gazi Orman Çiftliği’ne kadar bir gezinti yapması, dönüşte İsmet İnönü’nün köşküne uğraması..

1936 – Atatürk’ün, İstanbul’dan otomobille Çorlu’ya gelişi, Çorlu ve Muratlı’da incelemeleri, gece Çorlu’dan trenle İstanbul’a dönüşü ve geceyi Florya’da geçirişi. Atatürk, Çorlu’da Kolordu Karargâhı’nı ziyaret etmiş, öğleden sonra Muratlı’ya geçerek yeni yapılan göçmen evlerinde incelemelerde bulunmuştur.

1935 – Atatürk’ün, Prenses Ingrid ile Danimarka Veliahtı Frederik’in evlenmeleri nedeniyle İsveç Kralı Gustaf Adolf’a tebrik telgrafı.

Atatürk’ün, akşam İstanbul’dan trenle Ankara’ya hareketi.

1933 – Sümerbank’ın kurulmasına ilişkin kanun TBMM’de kabul edildi.

Atatürk’ün, akşamüzeri Etimesgut, Çakırlar ve Gazi Orman Çiftliği yöresinde otomobille bir gezinti yapması.

1930 – Askerî ve Mülkî Emeklilik Kanunu kabul edildi.

1927 – Atatürk’ün, Ankara’da himayelerinde düzenlenen 1. Gazi Koşusu’nu izlemesi

1926 – Atatürk’ün, Bursa’da İzmit Heyeti’ni kabulü.

1925 – Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın merkez ve şubelerinin kapatılması hakkında Bakanlar Kurulu kararı.

Bakanlar Kurulu, Ankara İstiklal Mahkemesi’nin teklifiyle Cumhuriyet’in ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Fırka’yı kapattı. Partinin kapatılmasına gerekçe olarak ‘irticayı körüklemesi’ gösterildi.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, dini ve gericiliği kışkırttığı gerekçesiyle hükümet tarafından kapatıldı. Hükümet, Takrir-i Sükun Kanunu’na dayanarak, 3 Haziran 1925 tarihinde bütün memlekette irticayı tahrik etmesi nedeniyle Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılmasını kararlaştırmıştır.

1925 – Republican Party dissolved by the government.

1922 – Yunanlıların işgal ettikleri bölgelerde yaptıkları zulümlerin bütün dünya parlamentolarına bildirilmesi hakkında TBMM kararı.

1920 – Sovyet Hükümeti, Mustafa Kemal’in mektubunu yanıtladı.
Sovyet Hükümeti adına Dışişleri Komiseri Çiçerin’in, Atatürk’ün 26 Nisan 1920 tarihli mektubuna cevabı.

Cemal Paşa’nın, Moskova’dan Atatürk’e mektubu: “…Mustafa Kemal! Emin ol ki memleket kurtulacak ve kurtuluş özellikle kahramanlığı ve esarete karşı nefreti her türlü şüpheden uzak olan Türk unsuruna, senin telkin ettiğin aşk ve iman sayesinde kabil olacağı için Mustafa Kemal adı, Doğu ve Türk dostları arasında en büyük bir yeri işgal edecek!”

Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa, Amasya’da (Haziran 1919)

1919 – Mustafa Kemal Paşa’nın mitinglerle ilgili Harbiye Nezareti’ne (Bakanlığa) cevabında: “Milletin heyecanını ve tezahürat-ı milliyeyi (milli gösterileri) men ve tevkif için (durdurmak için) hiç kimsede kudret ve takat göremem” ifadeleri yer aldı.

Atatürk’ün, İngiliz Yüksek Komiserliği’nden aldığı nota suretini ileten Harbiye Nezareti’nin telgrafına cevabı: “Bağımsızlık ve millî mevcudiyeti imha ve hayatın devamını tehlikeye sokan işgal, suikast ve tecavüz gibi İzmir havalisinde görülmekte olan olayların benzerlerinin meydana gelmesine karşı ne milletin heyecan ve vicdanî teessürlerini ve ne de buna dayanan millî gösterileri önleme ve durdurma için nefsimde ve hiç kimsede kudret ve kuvvet göremeyeceğim gibi bu yüzden doğacak vakaların ve hadiselerin karşısında da mesuliyet kabul edebilecek ne komutan ne de idareci ve ne de hükümet tasavvur ederim.”

Atatürk’ün, Paris’te toplanacak bir konferansta Osmanlı Devleti’nin hukukunun savunulmasının düşünüldüğünü bildiren resmî bildiri ve ajans yayını üzerine bazı kolordu, valilik ve mutasarrıflıklara yazısı: “Sadrazam Paşa Hazretleri’nin, konferans huzurunda Osmanlı Devleti’nin hukukunu savunmak için çaba göstereecekleri tabiîdir. Ancak milletçe kesinlikle savunulması istenilen ve gerekli görülen hukuk, bilhassa iki noktada incelik gösterir. Birincisi, mutlaka devlet ve milletin tam bağımsızlığı, ikincisi de ana vatan parçalarında çoğunluğun azınlığa feda edilmemesidir. …Sadrazam Paşa Hazretleri’yle beraberinde hareket edecek olan heyetin, milletin hukukunu savunmada izleyeceği esaslar ve program milletçe bilinmedikçe yukarda ifade edilen noktalarda endişelenmekten uzak durulamaz!”

Havza’da Büyük Cami’de, Atatürk’ün de hazır bulunduğu mevlit okutturulması, daha sonra Belediye önünde büyük bir miting düzenlenerek halkın mücadele için yemin etmesi.

Atatürk’ün, Havza’dan Sadaret’e Ege bölgesindeki işgaller üzerine siyasî ve umumî durum hakkında bilgi isteyen telgrafı.

1912 – İstanbul’un İshakpaşa semtinde çıkan yangında; 1.111 ev, 118 dükkan, 6 cami, 3 hamam, 5 okul kül oldu.