Tarihte bugun Atatürk – 26 Mayis

26 Mayis

1938 – Atatürk, Ankara’dan son kez ayrıldı.
Atatürk’ün, akşam trenle Ankara’dan İstanbul’a hareketi.

1937 – Atatürk’ün, Başbakan İsmet İnönü şerefine Atina’da verilen ziyafet sırasında, Ankara’dan Yunan Başbakanı Metaxas’a telefonla mesajı: “Balkan Müttefik Devletlerinin, Balkanlardaki sınırları tek bir sınırdır. Bu sınıra göz dikenler, güneşin yakıcı ışınlarıyla karşılaşırlar. Bundan sakınılmasını tavsiye ederim. Sınırlarımızın bir ve onu savunan kuvvetlerimizin bir ve ayrılmaz olduklarını söylemekle en büyük insanlık ve askerlik zevkini duyduğumu size bildirmekle mesudum.” General Metaxas’ın, telefonla Atatürk’e cevabı “Tamamıyla ve her zaman için aynı görüşteyiz.”

Emekli Yunan Generali Sonakos İlias’ın, Atatürk’e mektubu: “…Balkanların bir tek sınır ve cephe teşkil ettiği hakkındaki demecinizi, birleşik Balkan orduları varlığını nefsinde toplamış ve temsil etmiş olan bir komutanın canevinden yükselen bir gerçek olarak yorumluyorum. Balkan Devletlerinin bugünkü birlik ve ortaklığı ezelden beri tabiî ve zorunlu bir ihtiyaçtı.”

Atatürk’ün, akşamüzeri Ankara Halkevi’nde sahneye konan “Ayışığı” adlı adapte çocuk operetini izlemesi ve ilgilileri kutlaması.

1935 – Atatürk’ün, Büyükada Yat Kulüp’te Amerikalı kadın gazeteci Gladys Baker’ı kabulü.

Atatürk’ün, Türk Tecim ve Endüstri Odaları Genel Kurultayı adına bağlılık telgrafı gönderen Ekonomi Bakanı Celâl Bayar’a teşekkürlerini bildiren cevabı.

Atatürk’ün, akşam Büyükada’dan Dolmabahçe Sarayı’na dönüşü.

1934 – Atatürk’ün, akşam Diyarbakır Milletvekili Kâzım (Sevüktekin) Paşa’nın evine gidişi, geç saatlerde Çankaya’ya dönüşü.

1926 – Atatürk’ün, Bursa Türkocağı’nı ziyareti ve ocaklılarla sohbeti.

Milli Mücadele’ye katılmayan memurların işlerine son verilmesine dair kanun TBMM’de kabul edildi. Bu kanuna göre daha önce kurulan ve Milli Mücadele’ye katılmayan kadroları tesbit etmekle görevli askeri Heyet-i Mahsusa’ların yanında bir de sivil Heyet-i Mahsusa’lar kuruldu. Bu kurullar yargılama yetkisine de sahipti.

1920 – Düzce ayaklanması bastırıldı. Düzce’ye giren Çerkez Ethem 53 kişiyi idam ettirdi.

1919 – Havza ileri gelenlerinin, Atatürk’ü ziyareti ve Atatürk’ün sözleri: “Hiçbir zaman ümitsiz olmayacağız, çalışacağız, memleketi kurtaracağız! Bizi öldürmek değil, canlı mezara atmak istiyorlar. Şimdi çukurun kenarındayız. Son bir cüret belki bizi kurtarabilir; zaten başka türlü de dönüş imkânı yoktur.”

Atatürk’ün, Sait Molla imzasıyla bütün belediye başkanlıklarına gönderilen ve “milletin İngiltere yardımını istediğini bildiren” yazı nedeniyle, vilâyetlere ve mutasarrıflıklara tamimi: “Millî ve siyasî bağımsızlığımızın kurtarılması ancak milletin yekvücut olarak müdafaası ile mümkün olacaktır.”

1919 – Edirne’de Selimiye Camii’nin avlusunda toplanan binlerce kişi İzmir’in işgalini protesto etti.

Yunanlıların Germencik İstasyonu’nu da ele geçirmeleri.

Yıldız Sarayında “Şura-yı Saltanat” toplantısı (Vahdettin’in açış konuşması, Sadrazam Damat Ferit Paşa’nın konuşmasından sonra üyelerin son siyasi durum hakkında görüşlerini bildirmesi.)

1914 – Atatürk’ün, Sofya’dan, Madam Corinne’e -sonu, Latin harfleriyle Türkçe yazılmış bir paragraf da içeren- Fransızca mektubu: “Dünya insanlar için bir sınav meydanıdır, imtihan edilen insanın her soruya mutlaka pek uygun cevaplar vermesi mümkün olmayabilir. Fakat düşünmelidir ki, hüküm cevapların tümünden oluşan sonuca göre verilir.”