Tanganyika Laughter Epidemic – Kashasha Köyü’nde Bir Kız Okulu

Tanganyika Laughter Epidemic – Kashasha Köyü’nde Bir Kız Okulu… 

Tarihi kaynaklara Tanganyika Laughter Epidemic olarak yansıyan en ilginç köy hikayesi kız öğrencilerinde görülen bir tuhaflık ile ortaya çıkan ilginç bir gerçeklik barındırıyor.  

Olay 1962 yılında meydana geldi. Tanzanya’da bir tuhaf olay başlığı ile manşetlere yansırken tüm köy halkından sıçrayarak civar köylere hızla yayılması da oldukça korkutucuydu. 

Bir grup öğrenci arasında başlayan gülme salgını psikolojide yeni bir araştırma konusunu ortaya çıkarmış oldu. Peki bu nasıl olabilir? Bir grup öğrencide başlayan gülme refleksi tek bir sınıftan diğer sınıflara, koca bir okula, ardından tüm köye yayılarak civar köylere nasıl sıçrayabilmişti?  

Tarihte pek çok ünlü araştırmacı bu konu üzerinde büyük çaba sarf etti. Hatta uzun yıllar psikoloji alanında derslerde örnekleri verilerek arka planındaki sebepler üzerine akademik çalışmalar yapıldı.  

30 Ocak 1962 Kashasha Köyü 

Tarihler 30 Ocağı gösterirken Kasha köyündeki bir kız okulunda ilk belirtiler görülmeye başlandı. Öğle saatleriydi. 3 öğrenci aniden kendini kaybetmiş gibi gülmeye başladı. Gülme krizi kısa sürede sınıftaki diğer öğrencilere de bulaştı. 

Aynı ortamda yaklaşık 95 öğrenci bu krizden etkilendi. Kitlesel bir kriz olarak tarihe adını yazdıran bu olay nedeniyle eğitim öğretim faaliyetlerine ara verildi ve okullar kapandı.  

Öğrenciler artık evine dönmüştü fakat işler beklendiği gibi gitmedi. Gülme krizi köydeki diğer insanlara da dalga boyunda bulaştı. Kısa sürede tüm çevreyi sardı. Yalnızca Kashasha köyünde görülen bu tuhaf davranış önce Nshamba ardından Ramashenye ve Bukova’ya yayıldı.  

Salgının boyutu çocuklarda ve özellikle gençlerde daha yaygın görülürken bazı yetişkinlerde de belirtileri fark edildi. Kontrolsüz şekilde gülmeye başlayan ve ataklar halinde devam eden krizler önce birkaç dakika olarak başlıyor ardından birkaç saati bulabiliyordu.  

Masum Bir Gülme Yerini Ağlama Nöbetine Bırakıyor…  

İşin tuhaf sonuçları da ortaya çıkmaya başladı. Masum bir gülüme yerini beraberinde şiddetli bir ağlama, öfke krizi, huzursuzluk, nefes darlığı, baş ağrısı, deri üzerinde belirgin döküntüler ve aniden bayılmalara dahi sebep oldu. 

Tüm bu semptomlar hem sosyal hem de ekonomik hayatı doğrudan etkiledi. Eğitim öğretim faaliyetleri neredeyse durma noktasına geldi. 

Kaynaklardan aktarılan bilgiye göre en az 14 okul geçici olarak kapatıldı. Tarım başta olmak üzere ekonomik faaliyetlerde aksama yaşandı. Normal hayata dönmek neredeyse imkansız hale gelirken köylülerin panik ve korku içinde kalmalarına da sebep olmuştu. 

Peki Bu Kitlesel Histeri Krizinin Sebebi Neydi?  

Hiç kimsenin aklına hayaline gelmeyecek bu ilginç vaka literatüre kitle histerisi olarak geçti. Bir grup insanın aynı anda benzer hareketleri göstermesi genelde stresli ve kaygılı dönemlerde ortaya çıkan bir davranıştı. 

Söylentilere göre bu salgın başlamadan hemen önce bölgede bağımsızlık ilan edilmiş ardından sosyal hayatta bazı değişiklikler ve belirsizlikler ortaya çıkmıştı. Özellikle gençler bu etkiyi daha derinden hissetmişti. Yeni yeni bağımsızlığını kazanan topluluk toplumsal baskıdan uzaklaşmanın etkisiyle kitlesel bir psikolojik tepkimeye girmişti.  

Peki Sonra Ne Oldu? 

Salgın tüm köyleri esir altına aldı. Günlük hayat neredeyse durma noktasına geldi. Hem ekonomik hem de psikolojik rahatsızlıklar ortaya çıkarken okullar geçici olarak kapatıldı. 

Kitlesel gülme krizinin birkaç ay sürdüğü biliniyor. Aylar sonra kriz yavaş yavaş azalmaya başladı. Hatta 18.aydan sonra tamamen sona erdiği söyleniyor. Bölgedeki halkıç normale döndüğünde tüm yaşam eski şekline geri dönebilmişti.  

Her şey normale dönmüş olmasına rağmen araştırmacılar bu konuda endişeliydi. O dönemde yapılan araştırmaların üzerine gelişen tekniklerle yıllar sonra yeniden inceleme yapıldı. 

Bu salgının bir kitle histerisi olduğu kanısına varıldı. Bu olayı araştıran pek çok bilim insanı kitle psikolojisi ile sosyal etkileşimin gücünü en net şekilde görülebileceği bir örnek olarak derslerde dahi okutmuştu.