Süyün Bike Hatun Kimdir

Altın Orda Devletinin fiilen yıkımasından sonra ortaya
“Astrahan Hanlığı”, “Kırım Hanlığı”, Sibir Hanlığı” ve “Kazan
Hanlığı” gibi küçük Türk devletleri çıktı.
Kazan Hanlığı, iç mücadelerlerle de sarsılınca gittikçe zayıflamış ve
Ruslar’ın müdahaleleri de o nispette artmıştır. Kazan’da iktidarı
elinde bulunduran zümre bu sebepten dolayı Han seçiminde Rusların
arzularına boyun eğmek zorunda kalarak Safa Giray’ı Han ilan ederler.
Safa Giray’da 1547′de ölür. Bunun üzerine oğlu Ötemiş Giray iki
yaşında Han olduğundan varisi Süyünbike devleti yönetir. Ruslar
1550′de Kazan’a hücum eder. Süyün Bike’de kahramanlar gibi savaşır ama
şehir düşer ve diğer Kazan Beyleri ile birlikte o da esir alınır.
Gemilere bindirildiklerinde halk gözleri yaşlı nehrin kenarında
beklemektedir.
Kazan Melikesi var gücüyle bağırır:
“Kazan… Kaygulu, kanlı şehir!.. Başından tacın düştü… Sen şimdi
dul kadın gibisin! Sen şimdi efendi değil, kul oldun!.. Sen başsız
arslan gibisin! Her devlet akıllı Han ile idare edilir, güçlü çeri ile
ayakta kalır!.. Bunlar olmayınca, herkes senden Hanlığı alır! Eski
günlerini, bayramlarını hatırlayıp, benim gibi ağla artık… Nerede
senin eski Hanlık bayramların? Nerede sendeki çocuklar, beğler,
Töreler?… Nerede senin genç kadınların, güzel kızların; onların şen
sesleri nerde?.. Hepsi kayboldu değil mi? Bundan sonra sende, bunların
yerine ağlamalar, inlemeler olacak!.. Sende bal akan ırmaklar,
pınarlar vardı… Bundan sonra onlarda senin evlatlarının kanları ve
gözyaşları akacak!.. Rus kılıçları onları kırıp geçirecek!.. Ey
Tanrım!.. Bizim en azgın düşmanımız olan İvan’a tez cezasını ver!..
Kazan’ın başına bu belaları açan Şeyh Ali ile Türeleri cezasız
bırakma! Onlar beni düşman eline düşürünceye kadar çalıştı; çekmiş
olduğum eziyet ve sıkıntıları onların da, onları umursamayan ve
ülkelerine sahip çıkmasını bilmeyen Kazanlıların da başına ver
Tanrım!.. Ver ki, bundan sonrakilere ibret ve ders olsun; başka Türk
Yurtlarının başına böylesi gelmesin!… “
Bu esir alınıştan sonra Süyün Bike’ye ne olduğu konusunda kesin bir
şey yoktur.
İparhan : Doğu Türkistan 1759 yılında Çin Mançu Yönetimi tarfından
işgal edildi. Uygur Türkleri vatanlarını işgal eden Çin ordusuna karşı
yıllarca direndiler. Tam 42 kez bağımsızlık mücadelesi verildi,
sonuçta sayı ve teçhizat bakımından kıyaslanamayacak derecede fazla
olan Çin ordusu, Rusların da yardımıyla bu mücadelelerden galip çıktı.
O dönemin Doğu Türkistan Hanlarından Cihangir Hoca şehit edildi.
Cihangir Hoca’nın eşi İparhan kocasının mücadele bayrağını ordunun
başına geçerek sürdürdü.
Büyük mücadelelerden sonra Çin ordusu tarafından esir alınan İparhan,
Pekin’e Çin İmparatoru Qienlung’a götürüldü. İmparatorun İparhan’a
evlenme teklifi İparhan tarafından şiddetle reddedildi.
Ve bu kahraman Türk Kadını iffeti ve milletinin geleceği için, bir
Çin’li ile evlenmektense canına kıydı. Bir kahraman gibi yaşadı ve bir
kahraman gibi şehit oldu. Türk kadınının yüreğinde “Gelinlerin Anası”
unvanıyla yaşayan kahraman İparhan’ı rahmetle anıyoruz.