Osmanlı Devleti Döneminin Kayıp Şehirleri Ve Gizli Yeraltı Tünelleri 

Osmanlı Devleti Döneminin Kayıp Şehirleri Ve Gizli Yeraltı Tünelleri 

Osmanlı Devleti’nin hükümranlığını sürdürdüğü dönemde inşa edilmiş ve o dönemde farklı sebeplerden dolayı unutularak tarihin tozlu sayfalarına karışmış olan kayıp şehirler günümüzde araştırılmaya devam ediliyor. Yalnızca şehirler değil yeraltına özel olarak hazırlanmış tünellerin varlığı da arkeologlar tarafından tespit ediliyor. 

Tarihi kaynaklara baktığımızda halen gizemini korumayı sürdüren bu kayıp şehirler Kayseri, Fethiye ve Kars gibi bölgelerde konumlandırılmıştır. Selçuklu döneminin önemli ticaret yolları arasında kabul edilen Kayseri Sultanhanı ve çevresi zamanla terk edilmiştir. Ticaret yolları üzerinde çevrilen entrikalar zamanla bu bölgenin ortadan kaybolmasına sebep olmuştu. 

Büyük kervansaraylara hakim olan bu ticaret merkezi arkeolojik kazılarla ortaya çıkarılmıştır. Kayseri Sultanhanı bölgesi o dönemde tamamen bozulmaya yüz tutmuş olsa da yapılan kazılarda o dönemden kalma köyler ve yerleşim yerleri ortaya çıkarılmıştır. 

Fethiye Kayaköy 

Osmanlı Devleti dönemine doğru ilerlediğimizde o dönemde levis adı verilen hayalet şehir Kayaköy günümüzde hala gizemini korumaktadır. 1923 yılında yaşanan büyük göç sonrası tamamen terk edilen Fethiye’nin Kayaköy bölgesi hayalet şehir olarak tarihe kazınmıştır. 

O dönemde Rumların yoğun olarak yaşamış olduğu bu şehir 20. yüzyıla doğru tamamen boşaltılmıştır. Günümüzde restorasyon çalışmaları devam eden bir hayalet şehir olarak varlığını sürdürmeye devam etmektedir. Turistler tarafından da hala ziyaret edilmektedir. 

Kars Ani Harabeleri 

Kars dendiğinde ilk olarak akla gelen Ani Harabeleri aslında terk edilmiş fakat sonradan kalıntıları bulunmuş kayıp şehirler arasında yer alıyor. Osmanlı İmparatorluğu döneminde yazılan eserlerde daha çok karşılaşılan Ani Harabeleri yazılı metinlerde 1001 kilise şehri olarak anılmaktadır. 

16. yüzyıla doğru gittiğimizde Osmanlı hakimiyetinde olan Ani Harabeleri zamanla gücünü yitiren Osmanlı ile birlikte elden kayıp gitmiştir. Kaybolma sürecine baktığımızda aslında bölgede yaşanan doğal afetlerin göçte etkili olduğu anlaşılmıştır.

Ticaret yapısı bozuldukça insanlar farklı bölgelere göç etmiştir. Zamanla arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan Ani Harabeleri UNESCO dünya mirası listesinde korunan yapılar arasında yerini alır. 

İzmit Allianoi Antik Kenti 

Osmanlı Devleti döneminde gizli kalmış geçitler ve yeraltı tünellerine geçmeden önce İzmir’in antik kentini göz ardı etmemek gerekiyor. Roma dönemine kadar devam eden bir süreci kapsayan bu özel bölge Termal Sağlık Merkezi olarak kullanılmıştır. Allianoi Antik Kenti Osmanlı Devleti dönemi içinde büyük önem taşır. O dönemde Termal Sağlık Merkezi olarak kullanılan Antik Kent su altında kaldıktan sonra unutulmuştur. Barajlar yükseldikçe su altında kalan bu antik kentin bir kısmı halen keşfedilememiştir.  

İstanbul’un Gizli Yeraltı Tünelleri 

Osmanlı Devleti döneminde gizli kalmış geçitler ve yeraltı tünelleri tarihte gizemini korumayı sürdürürken günümüzde yapılan modern kazı çalışmaları süreci daha verimli hale getirmiştir. İstanbul’un altında hemen her bölgesinde halen keşfedilememiş gizemli yeraltı geçitleri bulunuyor. Bunlardan biri Topkapı Sarayı’nın altında bulunan gizli tünellerdir. 

Osmanlı Devleti döneminde inşa edilmiş bu tüneller saraydan başlayarak boğaza kadar ilerliyor ve bazı kritik noktalarda kümeleniyor. Peki böyle bir sistem niye kuruldu? 

Tarihi kaynaklarda konu ile ilgili net şekilde şu ifade yer alıyor; Topkapı Sarayı’nın altına kümelendirilmiş yeraltı tünelleri aslında herhangi bir ayaklanma anında saraydan kaçmayı kolaylaştıracak bir fırsat oluşturuyor.  

Şehrin içinde olası bir güvenlik problemine karşı güvenilir alanlar olarakta kullanıldığı biliniyor. Günümüze doğru geldiğimizde bu tünellerin çoğunun kapalı olduğu bir kısmının hala gizemini koruduğunu söylemek mümkün. Bazıları ise turistler tarafından ziyaret edilmeye devam ediliyor. 

Ayasofya’nın Yeraltı Şehri 

İslam tarihinde büyük öneme sahip olan Ayasofya’nın altı tünellerle döşenmiştir. O dönemde Bizans İmparatorluğu’ndan başlayarak Osmanlı Devleti’ne kadar geçen süreçte ilmek ilmek işlenmiş olan bu tüneller aslında bir korunma alanı olarak tasarlanmıştır. Bazı tünellerin denizle bağlantısı olduğu bilinmekle birlikte net ifadelerin yer almadığını da söylemek gerek. 

Ayasofya’nın altındaki yeraltı tünelleri günümüzde gizemini korumayı sürdüren bölgeler arasında yer alıyor. Gizli saklı kalmış bu bölge aslında o dönemde su yollarını kontrol etmek için tasarlanmıştır. 2009 yılında yapılan bir araştırma neticesinde daha ilginç detaylara ulaşıldı. Ayasofya’nın altına özel olarak döşenmiş tünellerden birinin Marmara Denizi’ne doğru uzandığı fark edilmiştir. 

Bursa Yeraltı Tünelleri 

Osmanlı Devleti’nin ilk başkenti olarak bilinen Bursa yeraltı şehirlerinin yoğun olarak görüldüğü bölgelerden biridir. Şehri dış düşmanlara karşı savunabilmek amacıyla alt kısmına özel olarak tüneller kazılmış. Bu tüneller askerler için bir geçiş noktası ve sığınak olarak değerlendirilmiştir. Tophane’den başlayarak Ulu Camiye kadar uzanan Bursa’nın yeraltı tünelleri Hisar bölgesinde de yoğunlaşmaktadır. 

Kapadokya ve Tokat Kalesi Yeraltı Tünelleri 

Osmanlı Devleti döneminde depo ve sığınak olarak kullanılan bir diğer bölge Kapadokya’dır. Kapadokya’nın altı Yeraltı Şehirleri ile donatılmıştır. Öyle ki binlerce insanın kalabileceği bir kapasite ile derinleştirilmiş yeraltı şehirleri olduğu biliniyor. 

Derinkuyu ve Kaymaklı şehirlerinin tam arasında yer alan bu devasa yeraltı tüneli kilometrelerce uzunlukta bir yapıya sahiptir. Rotayı Tokat’a doğru ilerlettiğimizde Osmanlı Devleti döneminin simgesi olan Tokat Kalesi aslında altında kusursuzca tasarlanmış gizli geçitler barındırıyor. Hatta o dönemde esirlerin de toplandığı zindanların Tokat Kalesi altına yapıldığı biliniyor. 

Osmanlı Devleti döneminde hapishane olarak kullanılan bu yeraltı bölgeleri kaçış ve saklanma yeri olarak da kullanılmıştır. Tokat kalesinden başlayarak Pazar ilçesine kadar uzanan bölgeye Ceylan yolu adı verilmiştir.  Tam da bu kısım tünellerle birbirine bağlanmış ve güvenli sığınak olarak değerlendirilmiştir. Ancak günümüzde hala gizemini koruyan belirli bölgeler olduğu da bilinir. 

Edirne Osmanlı Kalesi 

Edirne’de bulunan Osmanlı Kalesi gizli tünellerin bulunduğu devasa yapıtlar arasındadır. Kale halkına özel olarak tasarlanmış geçitler düşman saldırılarına karşı olası tünelleri barındırır. Edirne Kalesi ve çevresine özel olarak hazırlanmış bu tüneller bir kaçış rotası olarak görülmüş ve özel olarak gizlenmiş su yolları oluşturulmuştur. 

Osmanlı Devleti döneminde sığınak olarak kullanılan Bozcaada tarihte efsanelere yer verilen bir ada olma özelliği taşır. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerine doğru özellikle 20. yüzyılda terk edilmeye başlanan Bozcaada altında büyük sığınak alanları barındırıyor. 

Özel olarak hazırlanmış tüneller sarnıçlarla bezenmiştir. Osmanlı Devleti döneminde kaçış yolu olarak kullanılan Bozcaada’nın altına döşenmiş bu tüneller suya ulaşmada bir yol olarak da kullanılmıştır. 

Batman Hasankeyf 

Geçmişin kayıp şehirleri arasında yer alan Batman’da bulunan Hasankeyf Osmanlı Devleti döneminin en önemli bölgeleri arasında kabul edilir. Osmanlı Devleti dönemi öncesinde de ticaret merkezi olarak kullanılan Hasankeyf, 2020 yılında su altında kalmıştır detaylı olarak şehrin altına indiğimizde özel olarak oyulmuş geniş mağaraların varlığı fark edilmiştir. Sığınak ve bir nevi depo olarak kullanılmış olan bu yerler yıllar sonra baraj yapımı sırasında tespit edilmiştir