Boxing Day nedir? Boxing Day’in tarihçesi

Britanya’nın sıra dışı Noel Geleneği her yıl takvimler 26 Aralığı gösterirken kutlanan bu sıra dışı Noel Geleneği İngiliz kültüründen gelmektedir. Victoria dönemine kadar dayanan bu geleneksel kutlama günümüzde hala devam etmektedir. Boxing Day olarak adlandırılan Noel dönemine özgü bu kutlama Kanada, Yeni Zelanda, Avustralya gibi ülkelerde halen kullanılmakta ve büyük önem taşımaktadır. 

Victoria döneminde başlatılan yeni ve farklı bu gelenek günümüzde daha çok kapitalist düzeninde daha çok alışveriş yapma, hediyeleşme farklı spor etkinlikleri düzenleyerek hem bugünü kutlama hem de ülkelerin turizmine katkı sağlama gibi farklı amaçlarla da değerlendirilmektedir. 

Daha da geçmişe baktığımızda Boxing Day gününün kökeni birden çok teoriye dayanıyor. Aslında kaynaklarda tek bir sonuca ulaşmak mümkün olmuyor. Victoria döneminde yaşayan zenginlerin kendi hizmetinde çalışanlara özel olarak bugün için Noel kutuları hazırlandığı biliniyor ve bu kutuların içerisine o dönemde çalışanların ihtiyaçlarını karşılamasını sağlayacak bir miktar para, yeni giyecekler, yiyecekler ve farklı hediyeler konabiliyordu. 

Boxing Day’in en önemli özelliği ise 26 Aralık günü zenginlerin yanında çalışan tüm hizmetçiler için özel bir tatil günü olarak düşünülmüştü. Artık o gün hizmetliler kendi aileleriyle vakit geçirebiliyor, Noel’i doyasıya kutlayabiliyordu. Bu sayede hem kendilerine verilen bu özel günün tadını çıkarırken hem de işverenlerine daha da bağlı hale geliyorlardı. 

Orta Çağ’da “Boxing Day” 

Orta Çağ’a doğru ilerlediğimizde bu geleneğin daha çok kiliselerde devam ettirildiği görülmüştür. Kiliselerde bulunan bağış kutuları 26 Aralık tarihinde açılıyor ve yardıma muhtaç olan kişilere dağıtılıyordu. Hristiyanlık geleneğine baktığımızda ise Boxing Day günü şehit edilen Aziz Stefana ithafen de kutlanmaktaydı. 

Hristiyanlık inancında ilk şehit edilen kişi olarak kayıtlara geçen Aziz Stefan anısına yoksullara ve düşkünlere yardımlarda bulunuluyor ve bir nevi yardımlaşma günü olarak geçiriliyordu.  

O günlerde her ne kadar farklı anlamlar taşısa da günümüze doğru geldiğimizde o gün kbambaşka bir kutlama anlayışına bürünmüştür. Artık yardıma muhtaç olanlara ya da yoksullara yardım yapmak yerine firmaların çıkar elde ettiği bir hale bürünmüştü.  

Öyle ki 26 Aralık gününe özel firmalar büyük indirimler ve kampanyalar düzenliyor ve bir nevi alışverişle geçen bir gün olarak kutlanıyordu. Günümüzde Amerika’da her yıl kutlanan Black Friday günü gibi düşünülebilir. İşte o güne özel farklı indirim fırsatları sunuluyor ve daha çok halkın alışveriş yapmasına teşvik ediliyor. 

Hatta İngiltere’de yıl içinde en çok alışveriş yapılan gün olarak Boxing Day günü öne çıkıyor. Sadece alışveriş yapmak değil sportif aktivitelerin düzenlendiği ve yılın sonuna doğru Noel ruhunun yaşatıldığı da görülüyor. 

Özellikle o hafta İngiltere Premier Ligi’nde önemli görülen geleneksel hale gelmiş olan maçlar düzenleniyor. At yarışı, futbol, kriket gibi etkinliklerle bayram havasında halka katılabileceği organizasyonlar düzenleniyor.  

Boxing Day Günü Anlamı! 

Günümüzde oluşan şeklinden arındırdığımızda aslında Boxing Day günü zenginlerin ihtiyaç sahiplerine yardımlarda bulunduğu paylaşmanın ve yardımlaşmanın öne çıkarıldığı bir gün olarak tarihi kayıtlarda yer buluyor. 

Kaynaklara biraz daha odaklandığımızda Boxing Day günü için farklı geleneklerin ve kültürlere göre değişen inançların olduğu da fark edilmektedir. Örneğin o çağlarda özellikle aristokratlar, günün şerefine av etkinlikleri düzenlendilermiş. 

Bu tarz etkinlikler günümüzde kırsal alanlarda yapılmaya devam etmektedir. Özellikle o güne has tilki avına çıkılırmış fakat aradan geçen yılların ardından bu tarz etkinliklerin düzenlenmesi yasaklanmış. 

Boxing Day Günü ve Noel Ritüeli 

Yalnızca bu da değil. Bazı kültürlerde Noel akşamından kalan yiyeceklerin ertesi günü tüketilmesi ile kutlanan bir gün olma özelliği de taşıyor. Geleneksel olabilecek yiyecekler lahana, patates, turta ve o dönemde akşam yemeklerinde sıklıkla tüketilen soğuk et Boxing Day gelenekleri arasında yer alıyormuş. 

Özellikle Victoria döneminde geçimini müzik aletleri çalarak sağlayanlar Noel akşamına özel sokaklarda şarkı söylerlermiş. Sokak müzisyenleri tarafından toplanan tüm bağışlar Boxing Day günü açılırmış. 

Orta Çağda İngiltere’de oluşan anlamına baktığımızda feodalitenin yaygın olduğu bir hayat standardında daha çok köylüleri mutlu ve memnun etmek için değerlendirilen bir gün olma özelliği taşıyor. 

Özellikle toprak sahiplerinin emrinde çalışan köylülere bu özel gün için bağış toplanır, sevindirecek hediyeler ve yiyecekler verilirmiş. 

20. yüzyılda her ne kadar tüketim kültürüne hizmet eden bir inanış gibi görünse de o dönemde aslında halkın faydasına olabilecek tüm destek faaliyetleri o gün gerçekleştirilirmiş.

Boxing Day Günü O Ülkede Resmi Tatil İlan Edildi! 

Avrupa’dan çıktığımızda Güney Afrika’ya doğru yaşatıldığı da görülen bu gelenek özellikle Güney Afrika’da bambaşka bir yere sahipmiş. Hala günümüzde de devam eden Boxing Day günü Güney Afrika’da resmi tatil olarak kutlanmaktadır. 

Hatta orda bugün için “İyi Niyet Günü” adı verilmiştir. 

Kaynaklarda çok az rastlansa da dipnot olarak geçen bir bilgi; 

Boxing Day gününde ortak olarak herkesin tükettiği bazı yiyecekler bulunuyor. Bunların en başında sofralardan eksik olmayan soğuk et ve turta Noel akşamından kalan bu yiyecekler turta ile birlikte Boxing Day gününe özel servis ediliyor. 

Lahana ve patates kızartmasının karışımı olarak bilinen kaynaklarda Bubble and Squeak olarak geçen geleneksel giyecekte Boxing Day gününe özel popüler olarak tüketilen yemekler arasındadır. Sıcak içecek olarak ise o döneme özgü şarap veya bitki çayları tüketilmekteydi.