ATATÜRK’ÜN TASARLADIĞI CUMHURBAŞKANLIĞI SİMGESİ VE ANLAMI

CUMHURBAŞKANLIĞI SİMGESİNİN GERÇEK ANLAMI
Atatürk tarafından tasarlanan ve ilk kez Kurtuluş Savaşı sırasında Eylül 1922’de İzmir’de kullanılan simgedir. 16 yıldız ve ortasındaki güneşten oluşur. Bu yıldızlar, sanıldığı gibi 16 Türk devletini ve güneş de Türkiye Cumhuriyeti’ni simgelemez. Ne yazık ki cumhurbaşkanlığının resmi Genel ağ yerliğnde bile anlamı ve kökeni yanlış yazmaktadır. Gerçek anlamı şudur:
Al Renk: Türkler en eski zamanlardan beri al rengi gök renk kadar çok kullanmıştır. Bunun nedeni, sanıldığı gibi kan rengi olması değildir. Gök renk gibi bu da inançsal bir seçimdi. Gök nasıl ki gökyüzünün rengi ise, al da ateşin rengidir. Türkler, çok eski dönemlerde Od Ana ve Od Ata denen iki kutsal tinin varlığına inanır, evlerinin ocaklarında yaşadığına inanırlardı. Bu nedenle ocaklarını hiç söndürmezlerdi. “Ocağı tütmek”, “baba/ata ocağı” gibi deyimlerin kökeni olan ve atalarının tinini temsil ettiğine inandıkları bu kutsallar, Türklerde ateşin ve tinsel dünyanın kutsallaştığı eski bir dönemden kalmadır. Türklerin İslam’a geçmesinden sonra da sarıklarının ortasında bulunan bölüm de al renkte olmuştur. Türkler bu nedenle Müslümanlık döneminde bile kimi kez Kızılbaş adıyla anılmıştır. Müslümanlık ile birlikte, geçmişte ateş ile özleştirilmiş al renk, kan ile özleştirilmeye başlanmıştır.
16 Yıldız: 16 sayısı, çok eskiden beri Türklerde kutsal sayılardandır. Simgedeki yıldızların 16 Türk devleti ile ilgisi yoktur. Kaldı ki Türk devletlerinin sayısı 16’dan çok daha fazladır. 16 Türk devleti düşüncesi ve bayrakları, 1960’li yıllarda ortaya atılmış bir savdır. 60’lı yıllardan önce bu düşünce yoktu. Atsız’ın bu konuda, “16 Devlet Masalı ve Uydurma Bayraklar” (Nihal ATSIZ, Ötüken, 65. sayı, 1969) adlı bir yazısı vardır. Bu görüşü ortaya atan ilk kişi 1969’da yazdığı kitap ile Akib Özbek’tir ve Özbek’in bu yorumu resmi makamlarca da kabul görmüştür. Ancak 1969’daki bu yorum, 1922’de Atatürk’ün bu simgede 16 yıldız kullanma nedeni olamaz. Bir diğer yorum ise güneşin etrafındaki 16 yıldızdan 9’unun Eski Türklerin sancaklarında kullandığı 9 tuğu, 7 yıldızın ise Anadolu Türklerinin sancaklarında kullandıkları 7 tuğu temsil ettiğidir. Diğer yandan, eski Türk inancında, gök 9 kattan, yer ise 7 kattan oluşurdu. Bu nedenle evrenin toplam 16 kattan oluştuğuna inanılırdı. 16 yıldızın evreni temsil etmesi de eski bir inançtır. Ancak gerçek neden, eski Türk devlet sistemidir. Eski devlet sistemi, 8’li yapı denen bir yapıdan oluşmaktaydı. 8’li yapı, Oğuz kağan destanında da simgelenen komuta sistemini gösterir. 3 + 3 olmak üzere 6 oğul, hakan ve hatun ile 8 kişiden oluşan yönetim anlayışını simgeler. Azerbaycan bayrağındaki yıldızın 8 köşeli olmasının nedeni budur. 16 ise, bu simgede her bir unsurun iki yönü gösterecek biçimde iki yıldız ile gösterilmesi ile oluşmuştur.
Güneş: Birçok toplum gibi Türkler de güneşe önem vermiştir. Oğuz Kağan destanında “Gün Han” ile simgelenirdi. Bugün Kırgızistan bayrağında, Japon bayrağında ve daha birçok yerde güneş görülebilir. Geçmişte Hititler gibi Atatürk’ün Türklerle ilişkili olduğunu düşündüğü diğer uygarlıklarda güneş önemli idi. Türklerin bu topraklardaki köklü geçmişine vurgu amacıyla konmuş olma olasılığı güçlüdür. Diğer yandan ortadaki simgenin güneş değil de Kutup Yıldızı olduğu savı da vardır. Türklerde “göğün direği” olarak bilinen, “Demirkazık” adı verilen bu yıldız da kutsaldır.
Dipçe: Başta Ziya Gökalp, Roux olmak üzere birçok Türklükbilimcinin yapıtlarında, 16 sayısının, al rengin ve güneşin anlamı hepsinde bulunabilir.