Günümüzün politika alanında önemli tartışmalarından biri de andımızın okullarda okunup okunmaması ile ilgili çalışmalar. Uzun yıllar boyunca ilköğretim seviyesindeki okullarda sabah erken saatlerde okul önünde sıraya geçen öğrenciler hep bir ağızdan andımızı okuyarak derslerine başlardı. Ancak son yıllarda hem siyasi kararlarla hemde sözde demokratikleşme çabalarının bir neticesi olarak andımızın okullarda okunması rafa kaldırıldı. Böylece son 8 yıldır başlayan ve zaman zaman küllenip zaman zaman alevlenen andımız tartışmaları da başlamış oldu.
Peki andımız nedir? Nasıl ortaya çıkmıştır? Kim Yazmıştır? Bu soruların cevabına hep birlikte bakalım.
Andımız Nedir?
1933 yılından 2013 yılına kadar Türkiye’deki okullarda sabah derse başlamadan okunan metne andımız adı verilir. Zamanın Milli Eğitim Bakanı Reşit Galip tarafından metne dökülen andımız şu sözlerden oluşur:
Türküm, doğruyum, çalışkanım,
İlkem: küçüklerimi korumak, büyüklerimi saymak, yurdumu, milletimi özümden çok sevmektir.
Ülküm: yükselmek, ileri gitmektir.
Ey Büyük Atatürk!
Açtığın yolda, gösterdiğin hedefe durmadan yürüyeceğime ant içerim.
Varlığım Türk varlığına armağan olsun.
Ne mutlu Türküm diyene!
Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
23 Nisan 1933 yılında meclisin açılışının 10. Yılı ve aynı zamanda 23 Nisan Çocuk bayramını kutlama törenleri düzenlenmektedir. Dönemin Milli Eğitim Bakanı kutlamaları organize eden yetkili olarak Çankaya Köşküne çıkar. Atatürk ve Afet İnan’la bir araya gelir. Reşit Galip’in Afet İnan’la aralarında şöyle bir konuşma geçer:
-Afet Hanım! Sabahleyin ilk bayramlaşmayı kızlarımla birlikte yaptım. Bu büyük bayram için onlara birkaç cümle söyleme ihtiyacı hissettim. Bu sayede şöyle bir metin ortaya çıktı. Diyerek elindeki kâğıdı Afet İnan’a uzatır.
Afet İnan kendisine uzatılan kâğıdı dikkatle okur ve oldukça beğenir. Bu kâğıtta yazan andımızın ilk metni şu şekildedir:
“Türküm, doğruyum, çalışkanım.
Yasam:
Yurdumu, budunumu özümden çok sevmektir.
Ülküm, yükselmek, ileri gitmektir.
Varlığım Türk varlığına armağan olsun.”
Daha sonra Atatürk’e sunulan metin onun da oldukça hoşuna gider ve okullarda her sabah bu andın okunması için Reşit Galip’e talimat verir. Böylece 1933 yılından itibaren önce Türkiye’deki okulların tamamında ve daha sonra KKTC’deki okullarda andımız okunmaya başlanır.
Tarihi Süreç
İlk olarak 23 Nisan 1933 yılında okunmaya başlanan ant metni 1972 yılında değişikliğe uğrar. İlk metindeki “budunumu” kelimesinin yerine “milletimi” kelimesi getirilir. Daha sonra ise metnin son kısmına “Ey bu günümüzü sağlayan, Ulu Atatürk; açtığın yolda, kurduğun ülküde, gösterdiğin amaçta hiç durmadan yürüyeceğime ant içerim. Ne mutlu Türküm diyene” cümlesi eklenir.
1997 yılında ise ikinci kez değişikliğe uğrayan ant metninde “yasam” kelimesi yerine “ilkem” kelimesi konur. “Varlığım Türk varlığına armağan olsun” cümlesi ise “Ne Mutlu Türk’üm diyene” cümlesinden hemen önceye alınır ve bu şekilde son halini alan metin 2013 yılına kadar her sabah ilköğretim okullarında okunmaya devam edilir.
2013 yılında özellikle demokratikleşme çabaları ve çözüm süreci çalışmaları sebebiyle andımızın okullarda okunması kaldırılır. Danıştay tarafından bu karar iptal edilse de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından bu karar uygulanmıyor ve andımız şu an da okullarda okunmuyor.
